Yarım Debriyaj Nedir, Zararları Nelerdir?

Yarım debriyaj, en çok bilinen terimlerden bir tanesidir. Araç kalkarken ya da yavaşlarken esnasında kullanılan tekniklerden bir tanesidir. Bu teknikte debriyaj pedalına kısmen basılırken gaz pedalına basılır.

Yarım debriyaj nedir? Yarım şekilde uygulanan yöntem debriyaj pedalını kısmen basılı tutarak aracın hareketini kontrollü olarak arttırmaktır. Bu uygulama debriyaj sistemine aşırı yüklenme yapabilir. Aracın hareketi sırasında pedal bırakılır. Yarım şekilde uygulanan debriyaj, en çok da trafikteyken hareketsiz kalmamak için tercih edilir. Fakat bu uygulama bilinçli şekilde uygulanmazsa baskı balata sistemi zarar verebilir.

Debriyaj Pedalına Basmadan Vites Değiştirmek

Düz vites araç kullanırken dikkat edilmesi gereken konulardan bir tanesi debriyaj pedalıdır. Debriyaj-gaz ayarını hafif bir şekilde yapmak ustalığın ilk belirtileri arasındadır. Bu yüzden debriyaj teli kopmadığı sürece debriyaja basmadan vites değiştirilmez. Bazı dönemlerde yarışçıların da zamandan tasarruf etmek için bu yöntemden destek alır.

Bu uygulama baskı-balata gibi parçaların ömrünü uzatabilir. Ancak doğru yapılmadığında şanzımanı tamamen dağıtacaktır. Çünkü şanzıman ile motoru birbirinden ayıran bu pedal, aracınızı kullanırken sağlıklı bir şekilde vites değiştirmenize yardımcı olur.

Debriyaj Kullanmadan Nasıl Vites Değiştirilir?

Teknik olarak debriyaj pedalına basmadan vites değişimi yapabilirsiniz. Debriyajı kullanmadan vites küçültmek ya da büyütmek istiyorsanız aracın hareket etmesi gerekir. Bu esnada motor ve şanzıman arasında sıfır tork aktarımı olması önemlidir. Aracın gaz pedalına basarak belli bir devire çıkarmalısınız. Bu aralık 3500 – 4000 devir arasındadır. Devri yakaladıktan sonra ayağınızı gazdan çekip vitesi değiştirmelisiniz. Bu kısa aralıkta aracın motor dönüş hızıyla şanzımanı eşit hale gelecektir.

Yarım Debriyaj Nasıl Yapılıyor?

Yarım debriyaj yöntemini uygulamak için hem debriyaj hem de fren pedalına sonuna kadar basmalısınız. Daha sonra debriyajdan ayağınızı kontrollü olarak kaldırmalısınız. Bu noktada aracın hafifçe titrediğini göreceksiniz. İşte debriyaj pedalındaki ayağınızı bu noktada sabitlemeniz gerekir. Bunun yanında fren pedalını yavaşça serbest bıraktığınızda aracın arkaya doğru kendini salmadan rahatça harekete geçtiğini görebilirsiniz.

Yarım Debriyaj Zararları Nelerdir?

Yarım debriyajın zararlarını şu şekilde ele alabiliriz.

1. Kontrol Kaybı Yaşanır

Yarım şekilde uygulanan debriyaj, yeni sürücüler için tehlikelidir. Uygulama sırasında kontrol kaybı yaşanabilir. Yakıt Verimliliği Düşer

Doğru kullanıldığında yakıt verimliliğine katkı sağlar. Ancak yanlış kullanımda motorun fazla güç üreterek daha fazla yakıt tüketmesine sebebiyet verebilir.

2. Debriyaj Plakası Aşınır

Debriyaj plakası, sürtünmeye müsait malzemelerden elde edilir. Doğru kullanıldığında debriyaj pedalına daha az basılacaktır. Bu durum baskı balata sisteminin ömrünü uzatır. Yanlış kullanımda ise baskı balatanın aşınmasına neden olabilir.

3. Vites Kutusu Hasar Görür

Doğru kullanılması durumunda vitesin sorunsuz kavranmasını sağlar. Yanlış kullanımda ise vites kutusu içindeki dişlilerin aşınmasına neden olur.

4. Emisyon Artışı Görülür

Debriyajın yarım olması, egzoz emisyonlarının artmasına sebebiyet verecektir. Motor daha fazla güç üretir ve yakıt tüketiminin de artmasına neden olur.

5. Sürüş Güvenliği Azalır

Debriyajın tam olarak bırakılmadığı zamanlarda ani hızlanma durumunda sürücünün tepki süresi etkilenir.

6. Şoförün Stresini Arttırır

Debriyajın yarım kullanılması, trafikte şoförün strese sokar. Durmadan debriyaj pedalı ile oynamak sürüş güvenliğini etkiler.

7. Garanti İhlali Görülür

Debriyajı yarım kullanmak, aracın garanti koşullarına aykırı davranmaktır. Bazı firmalar, aracın debriyaj sisteminin doğru şekilde kullanılması ile şartlarını ifade eder. Debriyajı yanlış kullanmak, garanti hükümlerinin ihlal edilmesine neden olur.

Yarım şekilde debriyaj kullanmanın zararı oldukça fazladır. Bu yüzden aracınızın debriyaj sistemini ve öteki bileşenlerini korumanız için doğru kullanmanız gerekir.

Yarım Debriyaj Yapmadan Araç Kalkar Mı?

Debriyajı yarım yapmadan araba kaldırılamaz. Yarım şekilde yapılan debriyaj, pedalı tam olarak bırakmadan vites değiştirmek demektir. Bunu yapmadan aracı kaldırmanız mümkün değildir.

Debriyaj, aracın motor gücünü tekerleklere iletilmesini sağlar. Tam debriyaj yapılmazsa da bu bağlantı kopmayacaktır. Bağlantıyı koparmak için aracı kaldırmanız, dolayısıyla da debriyajı yarım yapmanız gerekir.

Park Sırasında Yarım Debriyaj Kullanılmalı Mıdır?

Tam debriyaj, aracın sabit durmasına yardımcı olur. Öne ya da arkaya kayma yapmasını engeller. Yarım şekilde uygulanan debriyajda ise bu durumun tersi görülür. Aracı saatlerce belirlediğiniz yerde durmasını istiyorsanız tam debriyaj daima en iyi seçenektir.

Araçların “düz” ya da “otomatik” olarak sınıflanmasının nedeni ise motor ile vites kutusu arasında iletişimi sağlayan dişlilerdir. Fren pedalının sol tarafında yer alan debriyaj, bir pedal aracılığıyla vites değiştirmesini sağlar.

Yarım Debriyaj Yapılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Farklı yol koşulları ve zorlu coğrafyalar sebebiyle araç sahipleri debriyaj kullanımında çeşitli teknikler geliştirebiliyor. Bu tekniklerden bir tanesi de yarım debriyaj yöntemidir. Yarım debriyaj, motor ile vites kutusu arasında bulunan bağlantı dişlilerinin ayrıldığı orta noktayı işaret eder. Sürücüler dik yokuşlarda ya da eğimli arazilerde ihtiyaç duyar. Böylece aracı stop ettirmeden tutunmasını sağlar.

Yarım debriyaj yöntemini uygulamak için sol ayağınızla debriyaja, sağ ayağınızla frene sonuna kadar basın. Daha sonra sol ayak yavaşça debriyajdan kaldırın. Devir saatinde hareket gördüğünüzde yarım debriyaj uygulamaya başlayın. Devamında ise sağ ayak fren pedalından çekilerek yavaşça gaz pedalına basılır. Böylece, aracın titremesi de sona erer.

Yarım Debriyajın Gerçekten Zararı Var Mı?

Yarım debriyaj tekniğinin zararlı olup olmadığını birçok kişi merak ediyor. Bu uygulamanın fren sistemine zarar verdiği uzmanlar tarafından vurgulanıyor. Manuel araçlarda bulunan debriyaj pedalı kimilerine göre sürüşe keyif katabiliyor. Düz vites olarak bilinen manuel araçlarda, vites dişlilerinin yüksek tork üretmesi için debriyaja ihtiyaç duyuluyor. Fakat otomatik ve yarı otomatik şanzıman sisteminde, debriyajın görevini tork konvertörü üstlenir. Manuel araçların en önemli parçaları arasında bulunan debriyaj pedalında zamanla sertleşme, takılı kalma ve ses çıkarma gibi sorunlar görülebilir.

Debriyaj pedalı, manuel vitese sahip araçlarda en sık kullanılan parçalardan bir tanesidir. Bu pedala bastığınızda, debriyaj üst merkezi harekete geçecektir. Daha sonra yağ ile birlikte kuvvet alt merkeze taşınır ve debriyaj görevini yerine getirecektir.