2023 Akaryakıt Vergi Oranları

Türkiye’de 2022 yılından bu yana yaşanan döviz kurundaki değişimler, akaryakıt satış fiyatlarında da kendini ciddi oranda hissettirdi. 2023 yılının ilerleyen aylarında da akaryakıt fiyatlarında dalgalanma bekleniyor. Uzmanlar bu yıl için fiyatlarda yaşanacak değişimleri dile getiriyor. OECD ülkeleri arasında yer alan Türkiye, akaryakıt litre fiyatları konusunda Akdeniz Ortak Piyasası’nı takip ediyor. Akdeniz Ortak Piyasası’nda petrol ürünlerinin fiyatları belirleniyor. Türkiye, bu piyasada en fazla vergi alan ülkelerden biri. 2023 yılı ile birlikte akaryakıttan alınacak KDV oranı diğer birçok üründe olduğu gibi %18 olarak tespit edildi.

Emtia fiyatları Rusya-Ukrayna savaşı sonrası giderek artış gösterdi. Bu olay, Avrupa ve dünyada akaryakıt litre fiyatlarının artmasında büyük bir etkiye sahip oldu. Ülkemizde ise Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) tarafından geçen aylarda hükümete %18 olarak yansıtılan akaryakıt vergi oranının %1 olarak güncellenmesi önerisi getirildi.

Eşel Mobil Sistemi, geçmiş yıllarda kullanılan bir sistem. Bu sistem, akaryakıt litre fiyatlarının artmasıyla birlikte tekrar gündeme geldi. Eşel Mobil Sistemi nedir ve ne işe yarar diye düşünüyorsanız, açıklayalım. Tüketicilerin alım gücü artan yakıt fiyatlarından etkileniyor. Bu artışlardan etkilenmemesi için fiyat artış kararlarının ÖTV’den karşılanması anlamına gelir. Böylelikle fiyatlar pompaya yansımıyor. Geçtiğimiz aylarda bu sistem ilk olarak motorin, daha sonra da benzin litre fiyatlarından kaldırılarak devre dışı bırakıldı. Peki 2023 yılında akaryakıt vergi oranları ve fiyatları nasıl olacak?

Benzindeki Vergi Oranı 2023

Akaryakıtta KDV %18 oranında uygulanırken ÖTV yüzdelik bir oranla TL olarak fiyatlara yansıtılır. Resmi Gazete’de yer alan bilgilere göre 95 oktan kurşunsuz benzinden litre başına 2,5265 TL ÖTV tutarı alınıyor. Vergi oranlarının akaryakıt pompa fiyatlarına yansıyacağı yılın geri kalan bölümünde de öngörülüyor

Motorin Vergi Oranları 2023

Benzinde olduğu gibi motorin KDV oranı da %18 olarak belirlendi. 1 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete’de motorine uygulanacak olan vergi oranları bilgileri yer alıyordu. Motorinde litre başına 2,0559 TL ÖTV bulunuyor. Akaryakıttaki fiyat artışı devam ettiği sürece ÖTV yansıtılması sebebi ile motorinde yıl boyu artış görülecek.

Otogaz Vergi Oranı 2023

Motorin ve benzin litre cinsinden, otogaz (Sıvılaştırılmış Petrol Gazı-LPG) vergi oranı ise kilogram cinsi üzerinden hesaplanır. 1 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete’ye göre otogaz vergisi 1,7780 TL/Kg olarak belirlendi. Cezayir Sonatrach piyasasındaki gelişmelere göre şekillenen otogaz fiyatlarında vergiler fiyatlandırmaya artış etkisi göstererek dahil oluyor.

Akaryakıttan Alınan Vergi Nasıl Hesaplanır?

Akaryakıt litre fiyatları hesaplanırken, Akdeniz Piyasası ürün fiyatları ortalaması ve döviz kuru baz alınır. Bu hesaplama yapılırken kentler ve şirketler de dikkate alınıyor. Çünkü her akaryakıt şirketi veya kent büyüklüğü birbirinden farklıdır. Ayrıca akaryakıt ürünlerinin nakliye ve dağıtım aşamaları hem şirket hem kentlerin büyüklüğüne göre hesaplanır ve maliyetler bu şekilde ortaya çıkar.

Herkesin bildiği gibi Türkiye’de döviz kurlarında yaşanan dalgalanmalar ilk olarak akaryakıt litre fiyatlarını etkiliyor. Akaryakıt fiyatları nasıl belirleniyor?

İlk olarak rafineri satış fiyatı belirleniyor. Akaryakıt fiyatları ise, gümrüksüz rafineri fiyatına Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) payının eklenip toplanmasıyla ortaya çıkan rafineri satış fiyatıyla belirleniyor. Çıkan sonuç KDV hariç tutarı ifade ediyor. Bu yüzden hesaplamanın sonucuna bir de KDV oranı eklendiğinde akaryakıt satış fiyatlarının son hali ortaya çıkmış oluyor. Bu hesaplama formül üzerinde aşağıdaki gibi görünüyor:

• ÖTV + EPDK payı + Gümrüksüz rafineri fiyat = Rafineri Satış Fiyatı (KDV hariç)

LPG fiyatları belirlenirken Cezayir Sonatrach piyasası takip edilmesi sebebiyle fiyat kalemlerini dağıtıcı, toptancı marjı ve bayi marjı oluşturuyor. Çıkan sonuçlara yine benzinde olduğu gibi KDV ve ÖTV rakamları da eklendiğinde LPG son satış fiyatı belirlenmiş oluyor. Tıpkı benzin fiyatları gibi LPG fiyatları da akaryakıt şirketleri ve kentlerin büyüklüklerine göre değişkenlik göstermeye devam ediyor. LPG fiyat hesaplaması formül üzerinde şöyle görünüyor:

• Dağıtıcı marjı + Toptancı marjı + Bayi marjı + ÖTV + EPDK payı = LPG satış fiyatı (KDV hariç)

Yukarıdaki hesaplama yöntemleri baz alınarak kabaca akaryakıt litre fiyat hesaplaması yapmanın mümkün olduğunu düşünebilirsiniz. Fakat burada önemli olan değişen kur oranları ve piyasaların takibinin çok önemli olduğu. Türkiye’de akaryakıt fiyatları EPSİS tarafından açıklanıyor. Ancak fiyat EPSİS tarafından belirlenmiyor, bir noktada kendiliğinden oluşuyor. Fiyatların ortaya çıkması, piyasalar tarafından duyurulan petrol ürünleri fiyatlarına ülkelerin kendi kurları, akaryakıt şirket büyüklükleri ve vergiler de dahil edildiğinde ortaya çıkıyor. Türkiye’de vergi, ÖTV ve KDV diye iki kola ayrılıyor. Akaryakıt litre satışı fiyatlarına son hali verilmiş oluyor. Akaryakıt satış fiyatlarının belirlenmesinde diğer önemli unsurlar ise serbest piyasa ve rekabet koşullarıdır.

Vergi İndirimi Kaçınılmaz mı?

Geçtiğimiz yıllarda yaşanan pandemi ile birlikte petrol ürünleri fiyatlarında düşüş gerçekleşti. Pandemi ortadan kalkmaya başladığında bu grafik tekrar yükselmeye başladı. Ardından ortaya çıkan Ukrayna-Rusya savaşı Ocak ayından bu yana devam ediyor. Artan akaryakıt fiyatları da buna paralel olarak araç sürücüleri tarafından yakından takip ediliyor. Savaş devam ederken Avrupa ülkelerinde hükümetler, tüketicileri akaryakıt fiyatlarına karşı koruma politikalarını açıkladı. Fransa, Almanya, Polonya gibi ülkelerden sonra buna benzer olarak Türkiye’de de tüketiciye destek politikaları ve akaryakıttan alınan vergide indirim yapılıp yapılmayacağı konuşuldu. Akaryakıta gelen zamlar bilindiği gibi diğer tüm tüketim ürünlerine de zam olarak yansıyor. Yani akaryakıt litre fiyatlarında KDV oranlarının düşürülmesi diğer ürünlerde yaşanan fiyat artışının da önüne geçilmesi anlamına geliyor. KDV oranı %18 olarak yansıtılıyor. Eğer %8 oranına düşürülürse benzin fiyatlarında da bir düşüş yaşanır. Böyle bir düşüş yaşandığında taşımacılıktan gıdaya kadar pek çok sektör bu indirimden olumlu yönde etkilenir. Zaman zaman hükümete yönelik kurumlar tarafından vergi indirimi konusu gündeme getirilse de şu an için KDV oranı %18 seviyesinde kalmaya devam ediyor.

Benzinin Vergisiz Fiyatı 2023

Benzin litre fiyatı hesaplaması yapılırken hesaplanan kalemlerden ÖTV ve KDV çıkarılması durumunda fiyat sadece gümrüksüz rafineri fiyatı ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) payı toplanarak belirlenmiş oluyor. Ortaya çıkan rafineri satış fiyatı KDV ve ÖTV hariç rakamı yansıtır. Temmuz güncel akaryakıt satış fiyatlarından 95 oktan kurşunsuz benzin litre fiyatı 26,23 TL olarak baz alındığında, bu fiyat üzerinden sadece %18 KDV oranı çıkarılırsa benzin vergisiz fiyatı 22,23 TL oluyor. Piyasalarda belirli saatlerde ve belirli kurumlarca açıklanan petrol ürün fiyatları sabit kalmadığı sürece akaryakıt litre fiyatı hesaplamaları da sıklıkla değişkenlik göstermeye devam edecek.